Me again!
I'm looking into Robert Hooke's Micrographia, and there's again a Latin epigraph:
Non possis oculo quantum contendere Linceus,
Non tamen idcirco contemnas Lippus inungi.
Now, I think I've worked most of it out, but I'm not sure about 'contendere'. According to
Wiktionary, the third syllable can be long or short, depending on the tense, which I believe changes the stress.
So, is it 'con-TEN-de-re' or 'con-ten-DAY-re' in this context?
EDIT: Again, this seems to be slightly incorrect. The actual quote seems to be:
Non possis oculo quantum contendere Lynceus,
non tamen idcirco contemnas lippus inungui;
EDIT 2: There's more Latin than I anticipated...
Can anyone give me hand with these extracts?
Sed judicabam unicam (refractione scilicet) ad minimū requiri, & quidem talem ut ejus effectus aliâ contrariâ (refractione) non destruatur: Nam experientia docet si superficies NM & NP (nempe refringentes) Parallelæ forent, radios tantundem per alteram iterum erectos quantum per unam frangerentur, nullos colores depicturos
Arbor est procera, Lignum est robustum, dempto cortice in aquis non fluitat, Cortice in orbem detracto juvatur, crascescens enim præstringit & strangulat, intra triennium iterum repletur: Caudex ubi adolescit crassus, cortex superior densus carnosus, duos digitos crassus, scaber, rimosus, & qui nisi detrahatur dehiscit, alioque subnascente expellitur, interior qui subest novellus ita rubet ut arbor minio picta videatur.
Spongiæ recentes à siccis longe diversæ, scopulis aquæ marinæ ad duos vel tres cubitos, nonnunquam quatuor tantum digitos immersis, ut fungi arboribus adhærent, sordido quodam succo aut mucosa potius sanie refertæ, usque adeò fœtida, ut vel eminus nauseam excitet, continetur autem iis cavernis, quas inanes in siccis & lotis Spongiis cernimus: Putris pulmonis modo nigræ conspiciuntur, verùm quæ in sublimi aquæ nascuntur multo magis opaca nigredine suffusæ sunt. Vivere quidem Spongias adhærendo Aristoteles censet: absolute vero minime: sensumque aliquem habere, vel eo argumento (inquit) credantur, quod difficillime abstrahantur, nisi clanculum agatur: Atq; ad avulsoris accessum ita contrahantur, ut eas evellere difficile sit, quod idem etiam faciunt quoties flatus tempestatésque urgent. Puto autem illis succum sordidum quem supra diximus carnis loco à natura attributum fuisse: atque meatibus latioribus tanquam intestinis aut interaneis uti. Cæterum pars ea quæ Spongiæ cautibus adhærent est tanquam folii petiolus, à quo veluti collum quoddam gracile incipit: quod deinde in latitudinem diffusum capitis globum facit. Recentibus nihil est fistulosum, hæsitantque tanquam radicibus. Superne omnes propemodum meatus concreti latent: inferne verò quaterni aut quini patent, per quos eas sugere existimamus.
Cum Chamæleonis nigri radices apud Pagum quendam Livadochorio nuncupatum erui curaremus, plurimi Græci & Turcæ spectatum venerunt quid erueremus, eas vero frustulatim secabamus, & filo trajiciebamus ut facilius exsiccari possent. Turcæ in eo negotio occupatos nos videntes, similiter eas radices tractare & secare voluerunt: at cum summus esset æstus, & omnes sudore maderent, quicunque eam radicem manibus tractaverant sudoremque absterserant, aut faciem digitis scalpserant, tantam pruriginem iis locis quos attigerant postea senserunt, ut aduri viderentur. Chamæleonis enim nigri radix ea virtute pollet, ut cuti applicata ipsam adeo inflammet, ut nec squillæ, nec urticæ ullæ centesima parte ita adurent: At prurigo non adeo celeriter sese prodit. Post unam aut alteram porro horam, singuli variis faciei locis cutem adeo inflammatam habere cæpimus ut tota sanguinea videretur, atque quo magis eam confricabamus, tanto magis excitabatur prurigo. Fonti assidebamus sub platano, atque initio pro ludicro habebamus & ridebamus: at tandem illi plurimum indignati sunt, & nisi asseverassemus nunquam expertos tali virtute eam plantam pollere, haud dubie male nos multassent, Attamen nostra excusatio fuit ab illis facilitus accepta, cum eodem incommodo nos affectos conspicerent. Mirum sane quod in tantillo radice tam ingentem efficaciam nostro malo experti sumus.
Porro præter tot documenta fertilitatis circa vegetabilia & sensitiva marina telluris æmula, accidit & illud, quod paucis à Paranambucensi milliaribus, piscatoris uncum citra intentionem contingat infigi vadis petrosis, & loco piscis spongia, coralla, aliasque arbusculas marinas capi. Inter hæc inusitatæ formæ prodit spongiosa arbuscula sesquipedis longitudinis, brevioribus radicibus, lapideis nitens vadis, & rupibus infixa, erigiturque in corpus spongiosum molle oblongum rotundum turbinatum: intus miris cancellis & alveis fabricatum, extus autem tenaci glutine instar Apum propolis undique vestitum, ostio satis patulo & profundo in summitate relicto, sicut ex altera iconum probe depicta videre licet. Ita ut Apiarium marinum vere dixeris; primo enim intuitu è Mare ad Terram delatum, vermiculis scatebat cæruleis parvis, qui mox à calore solis in Muscas, vel Apes potius, easq; exiguas & nigras transformebantur, circumvolantesque evanescebant, ita ut de eorum mellificatione nihil certi conspici datum fuerit, cum tamen cærosa materia propolis Apumque cellæ manifeste apparerent, atque ipsa mellis qualiscunque substantia proculdubio urinatoribus patebit, ubi curiosius inquisiverint hæc apiaria, eaque in natali solo & salo diversis temporibus penitius lustrarint.
